In 1632 werden voorzover nu bekend door (vermoedelijk) Ds. A. Nijhoff de ‘eerste Wyrdense gereformeerde letters’ op papier gezet in het zogenaamde ‘Kerckenboek’. In dat boek stonden de registers van de inkomsten en uitgaven van de kerk. In 1682 noteerde vervolgens Ds. Gerhardus Nijhoff (±1650-1710) voor het eerst namen van dopelingen in een ‘Boeck der gedoopte kinderen’. Een jaar later begon hij met het systematisch noteren van namen van ‘ledematen’ (lidmaten). Daarmee was, kort na de stichting van de (Nederduits) Gereformeerde gemeente, een basis gelegd voor het archief van de tegenwoordige Hervormde gemeente Wierden. Het archief van de hervormde gemeente is vermoedelijk jarenlang van predikant op predikant overgedragen en in kelders, op zolders en in studeerkamers bewaard. Het archief was aanvankelijk beperkt qua omvang en bestond uit de (verplichte) zogenaamde DTB-registers (Doop, Trouw en Begraaf). De landelijke Nederduits Gereformeerde Kerk verloor met de komst van de Franse overheersers in 1795 haar status als officiële publieke kerk. Waarschijnlijk is dat de reden waarom rond die tijd op veel plaatsen in Nederland hiaten zijn ontstaan in de DTB-registers. Zo ook in Wierden.
In 1811 werd in Nederland de Burgerlijke Stand ingevoerd en deze werd leidend voor het vastleggen van de officiële informatie over namen, plaatsen, data en de familierechtelijke relatie tussen mensen. Om de gemeentelijke administratie te completeren zijn de doopregisters van de (Nederduits) Gereformeerde gemeente Wierden betreffende de periode 1682-1791, op 31 oktober 1812 door ds. Lindeman overgedragen aan ‘de Maire’ (burgemeester H. Jacobson) ‘teneinde te strekken als naar behoren’. Hoewel deze administraties destijds op meerdere plaatsen zijn overgedragen aan de overheid, is een dergelijke overdracht op zich opmerkelijk; kerk en staat waren immers officieel gescheiden. Deze doopboeken zijn vermoedelijk bij de brand in het gemeentehuis in 1883 verloren gegaan. Gelukkig zijn er van deze doopboeken wel kopieën bewaard gebleven.
Toen het archief van de hervormde gemeente na verloop van tijd steeds meer in omvang toenam werd het aanvankelijk opgeslagen in stevige archiefkisten. Vanaf eind jaren ’70 / begin jaren ‘80 zijn de verschillende archiefdelen langzaamaan bij elkaar gekomen en als één archief opgeslagen in het kerkelijk bureau en de kelderruimte van de Taborkerk. Ordentelijk beheer – door deskundige vrijwilligers – vind plaats vanaf 1998 op basis van het nodige voorwerk door G.J. Rozendom en oud- preses-kerkvoogd F.J. Berkhof. Vanaf het eind van de 20e eeuw verliep de archiefvorming binnen de hervormde gemeente, vooral door het breed beschikbaar komen van personal computers en internetverbindingen, minder geordend en minder consequent. Daardoor verminderde ook de raadpleegbaarheid van het archief. In haar allerlaatste vergadering in december 2021 heeft de Algemene Kerkenraad daarom besloten om naast het centrale fysieke archief ook een centraal (online) digitaal archief te gaan vormen, beheren en ontsluiten. Inclusief backups voor offline gebruik. Het digitale archief sluit qua indeling aan op de indeling van het fysieke archief.
Het fysieke archief bevindt zich in de archiefruimte van de Taborkerk. Het digitale archief bevindt zich ‘in de cloud’. De archiefbeheerders dienen alle regels omtrent privacy (Algemene Verordening Gegevensbescherming, AVG) en vertrouwelijkheid te respecteren en na te leven en zijn verantwoording verschuldigd aan de kerkenraad. Archiefstukken kunnen worden aangevraagd bij de archiefbeheerders via archief@hervormdwierden.nl of via het kerkelijk bureau (0546-572494). Inzage op afspraak in de Taborkerk, Jacobsonstraat 8a, 7642 BS, Wierden. Archiefstukken mogen het archief niet verlaten tenzij daar expliciet toestemming voor is gegeven door de beheerders en/of de aanspreekpunten van de kerkenraad / colleges. Momenteel zijn de volgende archiefbeheerders actief: J.H. Borkent en D. Berkhof (fysiek archief) en C. Hoogendijk (digitaal archief).
